Czy zastanawiasz się czasem, jak to się dzieje że oddychasz? Czym tak właściwie jest oddech i czy musisz o nim pamiętać, albo się go uczyć? Jak to możliwe, że codziennie, od chwili narodzin, przez całe życie – oddychasz? Wdech, wydech i już. Proste, prawda?

No to jak to się dzieje, że każdego dnia, średnio 16 razy na minutę przewietrzasz sobie płuca?

W zasadzie wiąże się to z ruchami klatki piersiowej oraz, związaną z tymi ruchami, zmianą ciśnienia w jej wnętrzu. Można porównać to do ruchów pompy ssąco-tłoczącej. W czasie spokojnego wdechu następuje zwiększenie wymiarów klatki piersiowej we wszystkich kierunkach (przypomina to trochę otwieranie parasola). Dzieję się tak na skutek aktywności mięśni międzyżebrowych zewnętrznych oraz skurczu przepony. Owe rozciąganie powoduję obniżenie ciśnienia w płucach i zassanie powietrza do wnętrza. Zatem wdech jest faza aktywną, ponieważ wymaga skurczu mięśni. Z kolei wydech to faza bierna, skurcz mięśni międzyżebrowych oraz przepony ustaje, co powoduje zmniejszenie wymiarów klatki piersiowej, a tym samym wzrost ciśnienia w jej wnętrzu i wypchnięcie powietrzna z płuc. To tak w dużym uproszczeniu.

A czy trzeba się nauczyć jak oddychać?

Oddech jest czynnością odruchową i nie trzeba się jej uczyć . Regulacja oddechu odbywa się przy udziale ośrodka oddechowego zlokalizowanego w rdzeniu przedłużonym. Generalnie chodzi o to, że dzięki temu nie musimy się zastanawiać, kiedy i jak oddychać. Natomiast zdarza się tak, że tor oddechowy, czyli to jak pracuje klatka piersiowa i jakie mięśnie są angażowane w trakcie oddychania, zmienia się na przestrzeni lat. W tym kontekście można powiedzieć , że oddychania czasami trzeba się nauczyć.

No dobrze, ale dlaczego ten oddech jest taki ważny?

Oddech jest podstawową czynnością życiową. Zasadniczo, chodzi o wymianę gazową i dostarczenie do swojego ciała tlenu oraz usunięcie z niego dwutlenku węgla. Tlen potrzebny jest do wielu procesów zachodzących w naszym organizmie, natomiast dwutlenek węgla powstaje jako produkt przemiany materii i musi być z organizmu usunięty. Jednak to nie wszystko, oddech wpływa między innymi na pracę układu nerwowego, reguluje napięcie mięśni czy wycisza emocję. Chyba każdy z nas, kto choć raz doświadczył stresu dobrze zna słowa: „weź głęboki oddech, oddychaj spokojnie”.

Podsumowując:

Oddychanie jest nierozerwalnie związane z naszym życiem, odbywa się odruchowo i towarzyszą mu ruchy klatki piersiowej. Jednak poza aspektem czysto fizjologicznym, warto zwrócić uwagę na dodatkowy wymiar tego procesu, związany z działaniem oddechu na emocje czy zwiększaniem świadomości własnego ciała. To co, wdech, wydech i już. Prawda że proste?

Autor: Sandra Kołosowska-Tomaszewska 

Artykuł powstał w oparciu o źródła:

Bogusław Marecki „Anatomia funkcjonalna”

Waldemar Lewiński  „Anatomia i Fizjologia człowieka”