Przepona – mięsień oddechowy, ale czy tylko?

Przepona jest głównym mięśniem oddechowym. Swoim kształtem przypomina kopułę, która oddziela jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej. Przepona porusza się w trakcie oddychania, podczas wdechu obniża się, dzięki czemu zwiększa się wymiar klatki piersiowej, co umożliwia wciągnięcie powietrza. Podczas wydechu przepona unosi się zmniejszając wymiar klatki piersiowej i umożliwiając wypuszczenie powietrza.

Dlaczego jest to takie ważne?

Ponieważ  fizjologicznie, za spokojny wdech odpowiadają mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne oraz właśnie przepona. Natomiast zdarza się tak, że z różnych powodów, zaczynamy mniej angażować przeponę do oddechu, a bardziej wykorzystywać pomocnicze mięśnie oddechowe. Leżą one na szyi, a ich nadmierna aktywność powoduje przeciążenia. Jeśli taka sytuacja się przedłuża to może prowadzić do bólów karku, szyi czy głowy. Jednocześnie, sama przepona ulega osłabieniu.

Ale oddychanie to nie jedyna funkcja przepony. Nie chcę zanudzać nikogo anatomią, ale warto wspomnieć, że dzięki swojemu położeniu i licznym odnogom, przepona wykazuje wiele połączeń z innymi narządami, które ją otaczają. Są to między innymi serce czy przełyk. Badania pokazują, ze przepona  może mieć wpływ na pracę serca, natomiast jej ruchy zapewniają masaż narządów wewnętrznych, poprawiając ich funkcję i zapewniając lepszą pracę.

Ruchy przepony ułatwiają odpływ krwi żylnej oraz limfy z kończyn dolnych, co pozwala na uniknięcie zastojów i przeciwdziała rozwojowi obrzęków czy żylaków.

Ponadto, jedna z części  przepony „przyczepia” się do kręgów lędźwiowego odcinka kręgosłupa, w związku z czym, stan jej napięcia oraz jej mobilność ma wpływ na ten rejon, a tym samym na dysfunkcje czy bóle w obrębie lędźwi.

Praca przepony wpływa również na funkcjonowanie mięśni dna miednicy, co jest bardzo istotne zwłaszcza w kontekście podtrzymywania narządów wewnętrznych czy zapobiegania takim problemom jak np. nietrzymanie moczu czy obniżenie narządów miednicy mniejszej.

No i jeszcze jedno, najnowsze badania pokazują, że grubość przepony mierzona  w trakcie wdechu wpływa na naszą stabilność, co ma bezpośredni związek z równowagą.

Wszystko to pokazuje jak ważny jest to mięsień i że jego rola nie ogranicza się tylko do oddychania. Praca przepony wpływa na układ sercowo-naczyniowy, limfatyczny, pokarmowy czy posturalny.

A jak zadbać o swoją przeponę?

Po pierwsze – być świadomym.

Po drugie – świadomie oddychać, najlepiej przez nos, angażując do tego przeponę.

Po trzecie – robić przysiady 😛  Tak, badania pokazują, że robienie przysiadów może działać jak ćwiczenie oddechowe. 3 tygodniowy trening zwiększa grubość przepony, co z kolei przekłada się na poprawę równowagi.  Nie wspominając o innych pozytywnych skutkach takiej aktywności 😉

Autor: Sandra Kołosowska-Tomaszewska

Artykuł powstał w oparciu o źródła:

Bogusław Marecki „Anatomia funkcjonalna”

Dr Katarzyna Bogacz, Dr hab. Jan Szczegielniak, Prof. Nadzw. „ Zastosowanie technik terapii manualnej w obrębie przepony u chorych po zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego” Rehabilitacja w praktyce 2/2017

Michał Niedzielski „ Oddech-czy pomaga w procesie rehabilitacji” Fizjoterapia funkcjonalna, Wrzesień 2017 nr 6

https://www.youtube.com/watch?v=IbZtdWebDSA Joanna Tokarska Fizjopozytynie: Przepona, czyli więcej, niż oddychanie.Wywiad z Januszem Kocjanem.